Η φετινή επιλογή για το καθιερωμένο πια πρόγραμμα εναλλακτικών διακοπών του Ιουλίου δεν έγινε μόνο με τα γνωστά (ιστορικά, πολιτιστικά, κοινωνικά, φυσιολατρικά και οικολογικά) κριτήρια. Η Κάσος και η Κάρπαθος, εκτός από τα κριτήρια που αναφέρθηκαν και που υπάρχουν σε όλα τα νησιά, έχουν επιπλέον στοιχεία που τα καθιστούν μοναδικά. Και αυτό οφείλεται, καταρχήν στην πολύ σημαντική, κομβική θα μπορούσαμε να πούμε, σε σχέση με όλα τα άλλα νησιά γεωγραφική τους θέση, ανάμεσα σε τρεις ηπείρους (Ευρώπη, Ασία και Αφρική) Και αυτό δεν αφορά μόνο για τη σύγχρονη ιστορία. Από την αρχαιότητα ακόμη οι Μινωίτες, στην εποχή του ανακτορικού πολιτισμού, το λιμάνι στην Χέλαστρο της
Κάσου το είχαν σαν πρώτο σταθμό ανεφοδιασμού στα ταξίδια τους προς την Μικρά Ασία και την Αίγυπτο. Και ήταν τόση η επιρροή των Μινωιτών, ώστε το σπήλαιο της Ελληνοκαμάρας στην Κάσο παρουσιάζει τα ίδια λατρευτικά στοιχεία με αυτά του Ιδαίου Άντρου
στον Ψηλορείτη. Παρόμοια επιρροή είχαν επίσης οι μινωίτες και στην Κάρπαθο. Και αυτό το αναφέρουμε διότι, όσο και αν φαίνεται παράξενο, η επιρροή του ανακτορικού πολιτισμού των Μινωιτών και της κοινωνικής τους οργάνωσης με βάση τον κοινοτισμό,
αντανακλά ακόμη και στην σημερινή κοινωνική πραγματικότητα, αφού και η Κάσος και η Κάρπαθος είναι πολύ γνωστές όχι τόσο για τις πρωτεύουσες τους ή τα κάστρα και τα χωριά, αλλά για τις “αυτόνομες” κοινότητες. Έχουμε λοιπόν να πούμε πολλά για αυτήν την μοναδικότητα στις επισκέψεις που θα κάνουμε στη Χελάστρα, το Πόλι, το Φρυ, το Αρβανιτοχωρι, τον Εμπορειός κ.ά στην Κάσο, όπως και στην Όλυμπο τις Μενετές, το Απέρι, τη Βωλάδα, τον Όθος, τις Πυλές, τα Σπόα, κ.ά, στην Κάρπαθο.
Αν σε αυτήν την μοναδικότητα που άφησε το κοινωνικό της στίγμα και διαμόρφωσε την καθημερινότητα όπως και την αισθητική τόσο στην αρχαιότητα, όσο στην μεσαιωνική καθώς και στη νεότερη ιστορία προσθέσουμε το γεωφυσικό αποτύπωμα, με τοπία σμιλεμένα από τους άγριους ανέμους, χωριά φωλιασμένα σε ορεινούς όγκους, σπάνιους θαλάσσιους οικότοπους, όπως αυτός στο νησάκι Σαρία που θα επισκεφτούμε, με εξαιρετικές παραλίες και γραφικούς κολπίσκους καταλαβαίνουμε γιατί αυτή η παράδοση που χάνεται στα βάθη των αιώνων δημιουργεί στην Κάσο και στην Κάρπαθο μια ξεχωριστή οικιστική αρχιτεκτονική δόμηση και μια μοναδική λαογραφία που κάνει έντονη την παρουσία της και στη σημερινή ζωή των ανθρώπων όπως θα
διαπιστώσουμε κατά την περιήγησή μας στους ορεινούς και στους παραθαλάσσιους οικισμούς που προαναφέρθηκαν Τέλος στην Κάσο, που φέτος συμπληρώνονται 200 χρόνια (9 Ιουνίου 1824) από την ολοκληρωτική καταστροφή που προκάλεσε στο νησί
το Οθωμανικό καθεστώς θα έχουμε να πούμε πολλά καθώς θα πεζοπορούμε στο “μονοπάτι της θυσίας” που αρχίζει από τον Αντιπέρατο, σημείο που αποβιβάστηκαν οι Οθωμανοί, μέχρι τη Λαγγά που ξεκίνησε η σφαγή του “πατημού”, όπως την αποκαλούν οι ντόπιοι. Εμείς βέβαια δεν θα μείνουμε μόνο στο συναισθηματικό κομμάτι αυτής της θυσίας, αλλά θα συζητήσουμε παράλληλα τις
κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις αυτής της καταστροφής προσεγγίζοντας αμείλικτα ερωτήματα που από τότε έχει θέσει η ιστορία, όπως: Πώς κατάφερε η Κάσος ένα τόσο μικρό νησί να αποκτήσει έναν πολύ μεγάλο στόλο που τρόμαζε τους Οθωμανούς; Γιατί χρειάστηκαν δύο στόλοι των Οθωμανών, (Τούρκων και
Αιγυπτίων), για να υποτάξουν τους Κασιώτες; Ποιά ήταν η συμβολή της Κάσου στην επανάσταση του 1821; Γιατί οι καραβοκυραίοι της Ύδρας και των Σπετσών, αλλά και η κυβέρνηση Κουντουριώτη αρνήθηκαν, με διάφορα προσχήματα, τη βοήθεια στην Κάσο, όπως απεγνωσμένα ζητούσαν οι δημογέροντες νησιού;
Κλείνοντας την γενική αναφορά στο πλαίσιο των εναλλακτικών διακοπών αξίζει να αναφέρουμε ότι στην Κάσο θα βρεθούμε σε ένα από τα πιο παραδοσιακά πανηγύρια, όπως είναιι αυτό ας Μαρίνας, στις 17 Ιουλίου.