ΙΣΤΟΡΙΑ, ΤΕΧΝΕΣ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Σημαντικό μέρος των εκδηλώσεων που οργανώνουμε είναι αφιερωμένο στην ιστορία, την τέχνη και τον πολιτισμό. Βασικοί λόγοι γι’ αυτό είναι:

  1. Το γεγονός ότι η ιστορία και η ιστορική γνώση παραποιείται συστηματικά προκειμένου να εξυπηρετηθούν συντηρητικές πολιτικές και αντίστοιχες ιδεολογικές επιλογές του κράτους.
  2. Ότι τα ιστορικά μνημεία όχι μόνο δεν προστατεύονται από το κράτος αλλά σημαντικοί μηχανισμοί του, όπως το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και ορισμένες Εφορίες Αρχαιοτήτων, πολλές φορές έχουν συναινέσει στην εκποίηση ακόμη και καταστροφή τους (Ακαδημία Πλάτωνος, αρχαιότητες στις Σκουριές, το Ελληνικό, τη Βουλιαγμένη , τον Πειραιά κ.α.). Αποκορύφωμα της κρατικής πολιτικής απέναντι στα ιστορικά μνημεία ήταν η ένταξη, περίπου, 2500 ιστορικών χώρων και μνημείων στο Υπερταμείο, το 2016 . Μια ενέργεια που ανακλήθηκε κάτω από τις έντονες αντιδράσεις επιστημονικών φορέων, πανεπιστημιακών και άλλων πνευματικών ανθρώπων, ιδιαίτερα από το χώρο της τέχνης και του πολιτισμού της τέχνης και του πολιτισμού, κοινωνικών κινημάτων και πολλών άλλων συλλογικοτήτων και, κυρίως, από τη λαϊκή κατακραυγή.
  3. Ότι η τέχνη και ο πολιτισμός μετατρέπονται σε εμπορεύματα και οι άνθρωποι δεν αντιμετωπίζονται σαν πολίτες αλλά σαν καταναλωτές.

Εμείς, όπως προαναφέρθηκε, αντιμετωπίζουμε την ιστορία και τα ιστορικά μνημεία, όπως και την καλλιτεχνική και πολιτιστική δημιουργία σαν κοινά αγαθά και επιδιώκουμε:

  1. Να διαδώσουμε την ιστορική γνώση με σκοπό να υπηρετεί τις πραγματικές ανάγκες των συμπολιτών μας και να αξιοποιηθεί σαν ένα σημαντικό εργαλείο για τη διεκδίκηση και για το σήμερα αλλά και για το μέλλον μιας, άλλου τύπου, κοινωνικής οργάνωσης με δημοκρατία-ισότητα-δικαιοσύνη-ελευθερία και  αλληλεγγύη.
  2. Να αγωνιστούμε ώστε όχι μόνο να προστατεύσουμε τα ιστορικά μνημεία από την εμπορευματοποίηση και την καταστροφή, αλλά και να διεκδικήσουμε τη διαχείρισή τους από την ίδια την κοινωνία σαν κοινά αγαθά. 
  3. Να φέρουμε τους συμπολίτες μας όσο πιο κοντά γίνεται με όλες τις μορφές τέχνης (λογοτεχνία, θέατρο, κινηματογράφο, ζωγραφική κ.α.).

Για να πετύχουμε τους στόχους αυτούς :

  • Πραγματοποιούμε εθελοντικά, όλα αυτά τα χρόνια, εβδομαδιαία σεμινάρια εναλλακτικής θεώρησης της ιστορίας (είτε με φυσική παρουσία είτε διαδικτυακά) . Τα σεμινάρια καλύπτουν όλες τις ιστορικές περιόδους και αφορούν τόσο τη χώρα μας όσο και την κοντινή περιοχή μας (βαλκανική), την Ευρώπη αλλά και τις άλλες ηπείρους . Το 2021 τα σεμινάρια ήταν αφιερωμένα στα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
  • Οργανώνουμε επίσης εθελοντικά τακτικές και συχνές εναλλακτικές ξεναγήσεις, ( σε αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία, πινακοθήκες και μνημεία της αρχαίας, μεσαιωνικής και νεότερης ιστορίας) προσπαθώντας αφενός να αναδείξουμε την αισθητική και καλλιτεχνική αξία των μνημείων και αφετέρου να τα συνδέσουμε με την οικονομική, κοινωνική, πολιτική και πνευματική κατάσταση της περιόδου που δημιουργήθηκαν.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκάλεσαν οι ξεναγήσεις σε περιοδικές, επετειακές ή θεματικές, εκθέσεις, όπως οι εκθέσεις «Οι αμέτρητες όψεις του ωραίου», «Οδύσσειες», «Μηχανισμός Αντικυθήρων», «Δι’ αυτά επολεμήσαμε» στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, οι εκθέσεις του Βυζαντινού Μουσείου «Οι θησαυροί του Ερμιτάζ» και για τα 400 χρόνια από το θάνατο του El Greco (Δομήνικου Θεοτοκόπουλου), η έκθεση με έργα του Πάμπλο Πικάσο και Ζαν Κοκτώ στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, και η έκθεση «Πικάσο και Αρχαιότητα» στο Μουσείο Μπενάκη. Το ενδιαφέρον και η απήχηση που είχε για την εναλλακτική προσέγγιση των πινάκων ζωγραφικής και των άλλων εκθεμάτων αυτών των εκθέσεων είχε σαν αποτέλεσμα την πολύ μεγάλη συμμετοχή φίλων, κάτι που μας ανάγκασε να επαναλάβουμε ορισμένες από τις προαναφερόμενες ξεναγήσεις ακόμη και τέσσερις φορές.

Αυτός, ο διαφορετικός ο τρόπος προσέγγισης των μνημείων έχει προκαλέσει ζωηρό ενδιαφέρον των πολιτών με αποτέλεσμα να παρακολουθεί τις ξεναγήσεις μεγάλο πλήθος πολιτών απ’ όλες τις περιοχές της Αττικής. Ενδεικτικό του ενδιαφέροντος για τις εναλλακτικές ξεναγήσεις είναι ότι πολλοί φορείς (συνδικαλιστικές οργανώσεις από την Ελλάδα και το εξωτερικό, φορείς δημοσίων εκπαιδευτικών και σχολεία) ζήτησαν και , φυσικά, με μεγάλη χαρά και προθυμία δεχθήκαμε και πραγματοποιήσαμε εθελοντικά εναλλακτικές ξεναγήσεις σε μουσεία, εκθέσεις και ιστορικούς και αρχαιολογικούς χώρους.

Σχολή Εναλλακτικών Ξεναγήσεων.

Το μεγάλο αυτό ενδιαφέρον του κόσμου για τη διαφορετική προσέγγιση των ιστορικών μνημείων και όλων των έργων τέχνης, που έχουμε υιοθετήσει ήταν ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο δημιουργήσαμε τη Σχολή Εναλλακτικών Ξεναγήσεων. Στη σχολή εκπαιδεύονται όσες και όσοι ενδιαφέρονται να συνεισφέρουν εθελοντικά, στη διάδοση της εναλλακτικής θεώρησης των μνημείων της ιστορίας και του πολιτισμού. Η σχολή λειτουργεί, επίσης, εθελοντικά και μπορούν να φοιτήσουν νέες, νέοι και ενήλικες ανεξάρτητα από το επάγγελμά τους ή την επιστημονική τους ειδίκευση.

Συμμετοχή σε επιστημονικές εκδηλώσεις στην Ελλάδα και άλλες χώρες.

Εκτός από τα σεμινάρια και τις ξεναγήσεις, για την ιστορία και τα ιστορικά μνημεία, πραγματοποιήσαμε ή συμμετείχαμε ειδικές επιστημονικές εκδηλώσεις και ημερίδες, και στη χώρα μας και σε άλλες χώρες όπως

  • Η επιστημονική ημερίδα που έγινε στον Πειραιά ( Αίθουσα ΟΛΠ ) για την προστασία των ιστορικών μνημείων των παραλιακών δήμων και των νήσων του Σαρωνικού με συμμετοχή του Συλλόγου Ελληνικών Αρχαιολόγων και της Εφορίας Αρχαιοτήτων Πειραιά και Νήσων.
  • Η επιστημονική εκδήλωση για τα 2500 χρόνια από τη γέννηση του Αριστοτέλη, που έγινε στο Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων.
  • Επιστημονική εκδήλωση στη Βούλα για τη δημιουργία αρχαιολογικού πάρκου στο Δήμο Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης.
  • Επιστημονική εκδήλωση στο Δημαρχείο του Αμαρουσίου, για την ιστορία του Δήμου.
  • Επιστημονική ημερίδα στη Θεσσαλονίκη (Δημαρχείο Καλαμαριάς) για τους αρχαιολογικούς χώρους στις Σκουριές της Χαλκιδικής που απειλούνται με εξαφάνιση από τις εξορύξεις για χρυσό που κάνει η πολυεθνική El Dorado.

Παράλληλα συμμετέχουμε ως προσκεκλημένοι σε εκδηλώσεις, ημερίδες, συνέδρια και δράσεις σε άλλες χώρες (Ιταλία, Ισπανία, Μεξικό, Αργεντινή,  Ουρουγουάη, Χιλή, Κολομβία, Παραγουάη, Βολιβία) τόσο για να συμβάλλουμε στην επιστημονική γνώση, όσο και για να εκφράσουμε την αλληλεγγύη μας σε συλλογικότητες και κινήματα που αγωνίζονται για την προστασία των μνημείων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν οι επιστημονικές συναντήσεις που έγιναν
στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της πόλης του Μεξικού, στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Σαν Κριστόμπαλ,(Τσιάπας-Μεξικό), στο Πανεπιστήμιο του Μπουένος Άϊρες (Αργεντινή), και η εκδήλωση που οργάνωσε στην Πόλη του Μεξικού η Φοιτητική Εστία με ομιλητή τον ιστορικό, Μάκη Σταύρου. 

Αγώνες για την προστασία και τη διαχείριση των μνημείων της ιστορίας και του πολιτισμού, ως κοινά αγαθά, από την ίδια την κοινωνία.

Οργανώνουμε ή συμμετέχουμε σε κινητοποιήσεις, για την προστασία των ιστορικών μνημείων ή συμμετέχουμε σε εκδηλώσεις σε διάφορες περιοχές της χώρας μας όπως και σε άλλες χώρες που γίνονται αγώνας για την προστασία μνημείων ιστορίας και του πολιτισμού. Συγκεκριμένα συμμετείχαμε σε πολλές κινητοποιήσεις και με τη συμμετοχή του Σωματείου Εργαζομένων στο ΟΛΠ για την προστασία των μνημείων του Πειραιά που κινδυνεύουν από την Παράδοση του λιμανιού στη κινεζική εταιρεία Cosco, σε κινητοποιήσεις εναντίον της εκποίησης της Ακαδημίας Πλάτωνος, σε κινητοποιήσεις στην πολυεθνική BlackRock, σε αγώνες για την προστασία του Ναού του Ζωστήρα Απόλλωνα και των άλλων μνημείων της Βουλιαγμένης, που  καταστρέφονται, όπως και το δάσος από την «επένδυση» της πολυεθνικής Jermyn Real Estate, στους αγώνες για την προστασία του αρχαιολογικού χώρου του π. αεροδρομίου του Ελληνικού και του Αγίου Κοσμά, που κινδυνεύουν από την τις φαραωνικές εγκαταστάσεις του σχεδιάζει η πολυεθνική Lamda Development του Λάτση, στον αγώνα για την προστασία του Ναού της Αγροτέρας Αρτέμιδας, στα παριλίσσια μνημεία, όπως και για τα μνημεία της Σαλαμίνας κ.α.

Στους αγώνες αυτούς προσπάθειά μας είναι να πείσουμε τους συμπολίτες μας ότι δεν αρκούν οι αγώνες μόνο για την προστασία, αλλά, επειδή τα μνημεία της ιστορίας και του πολιτισμού είναι κοινά αγαθά χρειάζεται να αγωνισθούμε, ώστε να αναλάβουμε οι ίδιοι και οι ίδιες και τη διαχείριση τους. Διότι όπως έχει δείξει η εμπειρία, ιδιαίτερα των τελευταίων είκοσι χρόνων, το κράτος όχι μόνο δεν τα προστατεύει αλλά μεθοδεύει συστηματικά την μετατροπή τους σε εμπορεύματα και την εκποίησή τους σε ιδιωτικές εταιρείες. 

Την ιδέα για τη διαχείριση των μνημείων από τους ίδιους τους πολίτες την πήραμε από εμπειρίες άλλων χωρών κατά τη συμμετοχή μας ως προσκεκλημένοι σε εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν εκεί. Πιο χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις του μνημείου της περιπτώσεις της βασιλικής Capilla Sata Ana στο Βαλ Παραϊσο, λιμάνι της Χιλής, όπου οι ίδιοι οι κάτοικοι έχουν αναλάβει τη διαχείρισή της και τη λειτουργούν ως πολιτιστικό κέντρο, του νεοκλασικού κτιρίου της Εθνικής Φοιτητικής Εστίας της πόλης του Μεξικού, Honorable Casa Nacional del Estudiante) το οποίο μετά από αγώνες φοιτητών και καθηγητών ανακηρύχθηκε σε ιστορικό μνημείο και λειτουργεί με αυτοδιαχείριση, όπως λειτουργούν και τα μνημεία της πλατείας μικρής πόλης Bellizona, στη βόρεια Ιταλία, κοντά στο Μιλάνο, σύμφωνα με ενημέρωση που έκαναν Ιταλοί συναγωνιστές σε διεθνή συνάντηση που έγινε στο Μιλάνο. 

Σύμπραξη για τα Ιστορικά Μνημεία.

Με βάση αυτή τη διεθνή εμπειρία και με τη διαπίστωση που προαναφέραμε, ότι το κράτος στη χώρα μας εμπορευματοποιεί τα μνημεία της ιστορίας και του πολιτισμού πιστεύουμε ότι είναι ανάγκη πλέον και στη χώρα μας να αγωνιζόμαστε όχι μόνο για την προστασία τους αλλά και τη διαχείριση τους από την  ίδια την κοινωνία. 

Για αυτό το λόγο μέλη της Εναλλακτικής Δράσης πήραμε την πρωτοβουλία και δημιουργήσαμε μια ξεχωριστή συλλογικότητα, τη Σύμπραξη για τα Ιστορικά Μνημεία, η οποία ασχολείται και οργανώνει δράσεις αποκλειστικά με αυτό το στόχο. Η Σύμπραξη δημιουργήθηκε στο Φεστιβάλ για τα Κοινά που έγινε το
Μάιο το 2018 στη Σχολή Καλών Τεχνών και επιδιώκει να δημιουργηθούν σε κάθε γειτονιά , σε κάθε συνοικία και σε κάθε Δήμο οργανωμένες ομάδες πολιτών για την προστασία και διαχείριση των μνημείων της περιοχής τους, (αρχαίων, βυζαντινών, νεότερων).

Για περισσότερες πληροφορίες : www.symbraxikinimaton.com

Συντονισμός για την Προστασία των Ιστορικών Μνημείων και των Μνημείων του Πολιτισμού.

Πρόσφατα και με αφορμή το προγραμματισμένο ταξίδι των Ζαπατίστας στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, με πρόταση της Εναλλακτικής Δράσης σε πανελλαδική συνάντηση συλλογικοτήτων και κινημάτων δημιουργήθηκε ο Συντονισμός για τα Ιστορικά Μνημεία και τον Πολιτισμό. Στο συντονισμό συμμετέχουν μέχρι τώρα δέκα συλλογικότητες από διάφορες περιοχές της Αττικής.

Στον συντονισμό συμμετέχουν οι εξής συλλογικότητες: Αγωνιστική Πρωτοβουλία-Πειραιά-SOS Πειραιάς, Ελευθεριακή Πορεία, Εναλλακτική Δράση για Ποιότητα Ζωής, Καλειδοσκόπιο, Κενός Κύκλος-Κενό Δίκτυο, Κίνηση Πολιτών για το λόφο του Φιλοπάππου, Λαϊκή συνέλευση Κολωνού-Σεπολίων, Ακαδημίας Πλάτωνος, Μποαλιτάρια, θέατρο καταπιεσμένων, Σύμπραξη για τα Ιστορικά Μνημεία, θέατρο Εμπρός.

Η συμμετοχή αυτή δείχνει την ανάγκη και την αγωνία των πολιτών να αγωνιστούν για τα Ιστορικά Μνημεία και τον Πολιτισμό ενάντια στην εμπορευματοποίηση, την υποβάθμιση και την καταστροφή τους. Εμείς ως Εναλλακτική Δράση θα αγωνισθούμε, ώστε όχι μόνο να παραμείνει ο Συντονισμός και μετά από την αποχώρηση των ζαπατίστας από τη χώρα μας , αλλά να διευρυνθεί ακόμη περισσότερο με τη συμμετοχή και άλλων συλλογικοτήτων, γιατί το ζήτημα των ιστορικών μνημείων και του πολιτισμού θεωρούμε ότι είναι κομβικής σημασίας θέμα. 

Στα πλαίσια αυτού του Συντονισμού συμμετείχαμε σε εκδήλωση που έγινε στο Θησείο, στον πεζόδρομο της Εμού με αφορμή την Ημέρα για τη Μάννα Γη (22 Απριλίου) όπου επτά συλλογικότητες που συμμετέχουμε στο Συντονισμό, ενημερώσαμε τους/τις παρευρισκόμενους/νες, τόσο για το επικείμενο ταξίδι των ζαπατίστας στη χώρα μας, όσο και για τους αγώνες που κάνουμε και εμείς, αλλά και οι ζαπατίστας να προστατεύσουμε τα ιστορικά μνημεία και τον πολιτισμό, από την εμπορευματοποίηση και την υποβάθμιση και να τον διαχειριστούμε εμείς σαν κοινά αγαθά. 

Γενικές εκδηλώσεις και δράσεις για την τέχνη και τον πολιτισμό.

Εκτός από την ιστορία και τα ιστορικά μνημεία ασχολούμαστε και με τις υπόλοιπες μορφές τέχνης και πολιτισμού. Συγκεκριμένα

  • Στο χώρο εκδηλώσεων στο κέντρο της Αθήνας (Χαλκοκονδύλη 25) λειτουργεί κι8νηματογραφική λέσχη με εβδομαδιαίες κινηματογραφικές προβολές ,τις οποίες συνδυάζουμε με συζητήσεις, επιλέγοντας ταινίες που αναφέρονται στα προβλήματα της εποχής μας. Επίσης με την ευκαιρία ιστορικών επετείων (Γαλλική Επανάσταση, Κομμούνα του Παρισιού, Μάης του 68, κ.α), όπως και για ενδιαφέροντα κοινωνικά θέματα, ιδωτικοποίηση των
    σιδηροδρόμων στην Αγγλία, η ιστορία του ανακτημένου εργοστασίου της ΒΙΟΜΕ κ.α) οργανώνονται ειδικές κινηματογραφικές προβολές και συζητήσεις.
  • Όσον αφορά το θέατρο (είτε πρόκειται για έργα αρχαίων είτε σύγχρονων συγγραφέων), έχουμε υιοθετήσει την πρακτική να διαβάζουμε και να συζητάμε σε ανοιχτές δημόσιες συναντήσεις τα θεατρικά έργα, προτού παρακολουθήσουμε τις αντίστοιχες παραστάσεις.
  • Ξεχωριστό ενδιαφέρον έχουν τα λογοτεχνικά αφιερώματα που με διάφορες ευκαιρίες πραγματοποιούμε, όπως αυτά που έγιναν για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, τον Φρεντερίκο Γκαρσία Λόρκα και τη Μαρία Πολυδούρη.
  • Τέλος όσον αφορά την καλλιτεχνική δημιουργία πραγματοποιούμε με εθελοντική συμμετοχή εκπαιδευτικών μαθήματα ιστορίας της τέχνης, όπως και μαθήματα ζωγραφικής, και σε ειδική γιορταστική εκδήλωση κάθε Ιούνιο, στο τέλος της περιόδου σεμιναρίων και μαθημάτων, οργανώνονται από τους ίδιους τους εκπαιδευόμενους μαζί με τους εκπαιδευτές, εκθέσεις ζωγραφικής με έργα των μαθητών.
  • Εκδήλωση με την ευκαιρία της ανακήρυξης της Ελευσίνας ως  "Πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης 2023"

    Στα πλαίσια του κύκλου εκδηλώσεων «Πολιτιστική πρωτεύουσα πολιτιστικά αγαθά», που σχεδιάσαμε με αφορμή την ανακήρυξη της Ελευσίνας ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 2023 πραγματοποιήσαμε ειδική θεματική ξενάγηση στον Αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας και στο μουσειο που δημιουργήθηκε για την "Πολιτιστική Πρωτεύουσα" και παράλληλα οργανώσαμε στον χώρο της Εναλλακτικής Δράσης ειδική προβολή της γνωστής ταινίας "Αγέλαστος Πέτρα" με παρουσία του ίδιου του σκηνοθέτη Φίλιππου Κουτσαφτή και της αρχαιολόγου Καλλιόπης Παπαγγελή, που συμμετέχει στην ταινία. Φυσικά ξεχωριστό ενδιαφέρον είχε η συζήτηση που ακολούθησε μετά από την προβολή 

    Επίσης, εκτός από τις προαναφερόμενες δράσεις πραγματοποιήσαμε στο αμφιθέατρο «Αντώνης Τρίτσης» στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου της Αθήνας, εκδήλωση, με εισηγητές την Καλλιόπη Παπαγγελή, αρχαιολόγο, υπεύθυνη ανασκαφών στην Ελευσίνα, την Δέσποινα Κουτσούμπα, πρόεδρο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων και τον  Μάκη Σταύρου, ιστορικό. Παρέμβαση στην εκδήλωση με θέμα τη "Σύμπραξη για τα Ιστορικά Μνημεία", έκανε ο  Θοδωρής Λυμπερόπουλος. Ειδική αναφορά έγινε από τους ομιλητές στο μεγάλο πρόβλημα που έχει προκύψει με την επιχειρούμενη εμπορευματοποίηση των ιστορικών μνημείων και ιδιαίτερα των πέντε μεγαλύτερων μουσείων της χώρας κάτι που εντόπισαν στις παρεμβάσεις τους αρκετοί από τους συμμετέχοντες που μίλησαν στη διάρκεια της συζήτησης που ακολούθησε μετά από τις ομιλίες.